Yükseklik denildiğinde aklımıza ilk olarak adım atarak çıkamayacağımız yerler gelmektedir. Bir de yüksekte çalışma denildiğinde ‘Yapı İşleri İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde’ geçen tanımlamalara bakılacak olursa; seviye farkı bulunan ve düşme sonucu yaralanma ihtimalinin oluşabileceği her türlü alanda yapılan çalışma, yüksekte çalışma olarak geçmektedir. Tanımlamadan da anlaşılacağı üzere, yüksekte çalışma sadece yer üstünde olmayabilir, yer altında yapılan çalışmalarında yüksekte çalışma olabileceği anlaşılmaktadır. Örneğin; tüneller, madenler, kuyular, köprüler, barajlar, inşaatlar vb. birçok yüksekte çalışma alanları sayılabilmektedir.
Yüksekte kimler çalışmalıdır
Yüksekte yapılan çalışmalarda yapılan işin türüne göre, yetkili ve yeterli tecrübeye sahip, bedenen ve ruhen işe uygun olan, yükseklik korkusu olmayan, eğitim ve deneyimli kişilerin ayrıca işyeri hekiminin işe giriş muayene raporunun uygun olduğunu belirten kişiler yüksekte çalışabilmektedir.
Yüksekte çalışma yapılmadan önce çalışma yapılacak alanın önceden planlanması ve organize edilmesi gerekmektedir. Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle; güvenli korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, çalışma iskeleleri gibi toplu koruma tedbirleriyle sağlanmaktadır. Bunlar sağlanırken genelde işçiler ‘bana bir şey olmaz, kaç yıldır yaptığım iş, işime engel
oluyor’ gibi cümleleri kullanarak işindeki kolaylığa engel olan korunumlardan kaçınmaktadır. Bunların farkındalığı açısından toplu koruma tedbirlerinin tamamen ortadan kaldıramadığı durumlarda en son çare olarak kişisel koruyucu donanımlara başvurulmaktadır. Kişisel Koruyucu Donanımlar da potansiyel tehlikelerin kaldırılması, tehlikenin yok edilememesi durumunda başvurulan, tehlikenin şiddetini azaltmaya yardımcı olan ekipmanlardır.
Örneğin bir işçinin yüksekte çalışma yaparken düşme riskine karşılık paraşüt tipi emniyet kemeri (EN 361), yaşam hattı (EN 1891), ip halat tutucusu (EN 353-2), beton ankrajı (EN 795), çelik karabina (EN 362), baret (EN 397) gibi yüksekten düşmeye karşı korumalarını kullanması gerekmektedir. Koruyucuları kullanmadığı taktirde işçinin yüksekten düşmesi sonucunda yaralanma veya ölümcül iş kazalarını beraberinde getirmektedir. Yüksek çalışma alanında merdiven ve çalışma platformundan düşmeler, iskeleden düşme, şaft boşluklarından düşme şeklinde de sıralanabilmektedir. Bunların yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınması ve çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak eğitimleri verilmiş olmalıdır.
Yüksekte çalışma yapılan yerlerde yapılması gereken;
Yüksekte yapılan çalışmalarda oluşan atıkların veya artan malzemelerin hangi yükseklikte olursa olsun doğrudan doğruya yere atılmaması, dengeli ve güvenli bir şekilde indirilerek uygun bir yere istif edilmesi gerekmektedir.
Yüksekten düşmenin nedenlerine bakacak olursak birçok neden sayılabilir
Bilgi eksikliği,
Dikkatsizlik,
Yetersiz kişisel koruyucu donanım,
Güvensiz çalışma yöntemleri gibi nedenler sayılabilmektedir.
Yüksekten düşmelerin yaşanmaması için sadece ekipmanlara güvenilmemelidir. Çalışan işçilerimizden kaynaklı oluşacak durumlarda da düşmeler meydana gelebilmektedir. Bunların meydana gelmemesi için yeterli bilgi ve donanıma sahip olmakta fayda var.
