İş yerlerinde çeşitli görevleri olan pek çok iş dallarından çalışanlar bulunur. Bu iş dallarından biri de iş yeri hekimliğidir. İş yaşamında meydana gelecek riskler ve riskli çalışma koşullarındaki dallarda bu hekimlerin çalıştırılması zorunludur. İşyeri hekimleri, işyerlerinde sağlık koşullarını iyileştirir, oluşacak riskleri meydana gelmeden tedbir alır, işyerinde bulunan sağlık koşullarını iyileştirir ve gerekli denetimleri yapar. İşyeri hekimliği hizmetleri yapan kişilerin çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığınca onaylanmış sertifika sahibi olan hekimlerdir. İş yerlerinde sağlığın ve güvenliğin artmasına yönelik getirilmiş olan uluslararası standartlardaki kanun ve düzenlemelerin uygunluğunun sağlanması için iş güvenlik uzmanlarıyla birlikte çalışırlar. İşyeri hekimliği görev yetki ve sorumlulukları şu şekilde sıralanabilir;
Çalıştıkları işyerlerinde sağlık gözetimi ile ilgili yapılan çalışmaları kaydeder.
İşyerlerinin yasal sorumluluklarını takip ederek yerine getirildiğini denetler.
Sağlık uygulamalarını ve muayenelerini yapar.
İşe giriş ve sonrasının periyodik muayenelerini yapar.
Sağlık raporlarını hazırlar.
İş sağlığı ve güvenliği kuruluna ve saha denetmenlerine katılım sağlar.
Görevleri gereğince çalışma alanlarıyla ilgili kanunları ve düzenlemeleri yakından takip etmeleri gerekir.
İşverenlere iş sağlığı ile ilgili rehberlik ve danışmanlık yapar.
Çalışanlara sağlık alanında eğitimler verir.
İş yerinde bulunan kantin, yemekhane, yatakhane, kreş gibi alanların bakımı ve temizliğinin kontrolünü sağlar.
Yıllık çalışma planı hazırlar.
Yasalar gereği bazı iş kolları ve işletmelerde işyeri hekimi bulundurma zorunluluğu vardır. Yürürlükte olan 6331 sayılı iş güvenliği kanununa göre belirlenen şartları barındıran tüm işletmelerde işyeri hekimi bulundurulması zorunludur. Kanun ve yönetmeliklere göre 50 ve üzeri çalışana sahip tüm işyerlerinde işyeri hekimliği yönetmeliği kapsamında hekim bulundurulması zorunludur. 50’den az işçi bulunan fakat az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan tüm işyerlerinde de iş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu vardır. Yasal zorunluluğu olan işletmelerde iş yeri hekiminin olmaması durumunda her ay 5.000 TL ceza uygulanır.
İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri ve iş kapsamları risk grubuna göre değişiklik gösterir. Yüksek tehlike grubundaki işletmelerde işyeri hekimlerinin mesai saatleri her ay personel başına en az 15 dakika olarak belirlenmiştir. Tehlike grubundaki işletmelerdeki işyeri hekimlerinin çalışma saati ayda personel başına 10 dakika iken, düşük tehlike grubundaki işletmelerde bu süre personel başına ayda 5 dakikadır. Bu süreler minimum baz alınarak belirlenmiştir.
İşyeri Hekimliği Hizmetlerinin Temel Uygulamaları
İş kazalarını önlemek ve en aza indirgemek için çeşitli önlemler alınmıştır. Bu önlemler yasa ve kanunlar ile zorunlu hale getirilmiştir. İş yerlerinde gerekli denetlemelerin yapılması, kontrollerin sağlanması ve meydana gelen iş kazalarındaki hasarları minimuma indirmekle sorumlu işyeri hekimleri de bu önlemler arasında yer alır.
İşyeri hekimliği arayanlar iş tanımına uygun, deneyimli ve sertifika sahibi doktorlar ile çalışmak ister. Temel uygulamaları bilen ve alanında uzman hekimleri İZ İSG tarafından sağlanabilir. İşletmeleriniz için iş yeri hekimi arayışında iseniz İZ İSG ile iletişime geçebilirsiniz. Aklınıza takılan tüm soruları sorabilir, süreç hakkında detaylı bilgi alabilir ve ücret aralıklarını öğrenebilirsiniz. Tam zamanlı ve yarı zamanlı işyeri hekimi desteği almanız mümkündür. Sertifikalı hekimler tarafından verilen hizmet işyerlerine göre değişiklik gösterir. İşyeri hekiminin bulundurulması zorunluluğu olan işletmelerde hekimlerin çalışma süreleri de farklıdır.
Az tehlikeli sınıflarda çalışma süresi çalışan personel başına ayda en az 5 dakika,
Tehlikeli sınıflarda çalışma süresi çalışan personel başına ayda en az 10 dakika,
Çok tehlikeli sınıflarda çalışma süresi çalışan personel başına ayda en az 15 dakika
olarak belirlenmiştir. Tehlike grupları 25318 sayılı Resmi Gazete tarafından yayınlanmış olan İşyeri sağlık birimleri ve işyeri hekimlerinin görevleri ile çalışma usul ve esasları hakkındaki yönetmeliğin 21. Maddesince belirlenmiştir. İşyeri hekimi bulundurmamanın cezası vardır. Zorunluluk bulunan işletmelerde hekimin bulunmaması takdirde her ay 5.000 TL ceza kesilir. Bu ceza dışında işyeri hekiminin bulunmaması kaza riskini artırabilir. Güvenli ve sağlıklı bir ortam için alanında uzman işyeri hekimleri ile çalışılması oldukça önemlidir. Sadece ortaya çıkan kazalarda değil, işyerindeki hijyen, sağlık ve denetlemelerde de büyük rol oynar.
İşyeri Hekimliği Sertifikası Nasıl Alınır?
İş yeri hekimi olabilmek için ilk olarak doktor diploması gereklidir. Branş konusunda ise herhangi bir sınırlama bulunmaz. Doktorlar, işyeri hekimi olmak için bakanlık tarafınca yetkilendirilen eğitim kurumlarından eğitim alır. Ardından işyeri hekimliği sınavına girmeleri gerekir. ÖSYM tarafından çoktan seçmeli bir sınav olarak hazırlanır. 50 sorudan oluşan bu sınavdan minimum 70 puan ile sertifika sahibi olunabilir. İşyeri hekimliği sertifikası sınavı 5 alandan testlerden oluşur. Bunlar;
İş yeri hekimliği testi,
C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı testi,
B sınıfı iş güvenliği uzmanlığı testi,
A sınıfı iş güvenliği uzmanlığı testi,
Diğer sağlık personeli testi.
olarak sınıflandırılır. Bazı durumlarda sınav olmadan işyeri hekimi de olunabiliyor. Doktor diploması olan ve iş sağlığı, iş sağlığı ve güvenliği bilim doktorları sınavsız çalışabilir. İş sağlığı ve güvenliği alanında minimum 8 yıl teftiş deneyimi olan doktor iş müfettişleri sınavsız çalışabilir. Genel müdürlüğe bağlı olan birimlerde iş sağlığı ve güvenliği bölümünde minimum 8 yıl görev yapan doktorlar sınava girmeden iş yeri hekimliği yapabilir.
