Bilge Su YILDIRIM 

İşçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin etkin bir şekilde işletilmemesi, her gün yurt genelinde emeğiyle yaşamını sürdürmeye çalışan yediden yetmişe işçi ve emekçinin çalışırken hayatını kaybetmesine sebep oluyor.

Son olarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2023 yılı istatistik bilgisini yayımladı. Kurumun yayımladığı raporun yıllık iş kazası ve meslek hastalığı istatistiklerine göre 2023 yılında SGK’ye kayıtlı 1972 işçi çalışırken hayatını kaybetti. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG Meclisi) 2023 Yılı İş Cinayetleri Raporu’nda 1932 olan iş cinayeti sayısının SGK verilerine 1972 olarak yansıması ise dikkat çekti. İSİG Meclisi, resmi X hesabından yaptığı paylaşımda “SGK’den bir ilk… SGK, sanayi ve inşaatta İSİG Meclisi’nden çok daha fazla ölüm tespit etmiş. Bizde ise kadın, çocuk, göçmen, özellikle kayıtdışı ölümler daha fazla” değerlendirmesinde bulundu.

SGK’nin 2023 istatistiklerine göre 4a tipi sigortalı, yani eskiden Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) çatısı altında olan, 1966 işçi iş cinayetinde yaşamını yitirdi. Buna karşılık eski adıyla Bağ-Kur sigortasına yani 4b tipi sigortaya sahip 6 çalışan da iş cinayetinde hayatını kaybetti. Buna göre 2022’de 1520 olan iş cinayetlerinde hayatını kayseden sigortalı işçi sayısı yüzde 30 artarak 1972’ye yükseldi.  En çok iş cinayeti inşaatta yaşandı. 466 iş cinayetinin yaşandığı inşaat sektörünü 277 iş cinayeti ile kara taşımacılığı ve boru hattı taşımacılığı, 69’ar iş cinayetiyle gıda imalatı ve metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, 68 iş cinayetiyle ise motor hariç toptan ticaret takip etti. İş cinayetlerinin en çok yaşandığı 5 kent şöyle:

İstanbul: 342 iş cinayeti

Ankara: 148 iş cinayeti

İzmir: 106 iş cinayeti

Antalya: 81 iş cinayeti

Bursa: 69 iş cinayeti

Yaşlara göre dağılımda ise iş cinayetlerinin en çok yaşandığı yaş 71 işçi ile 48 yaş oldu. 48 yaşı 65 iş cinayetiyle 49, 62 iş cinayetiyle 58 ve 61 iş cinayetiyle 46 yaşları takip etti. Öte yandan 18 yaş altı 20 çocuk işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybederken 65 yaş ve üstü 69 işçi de çalışırken yaşamını yitirdi. İş cinayetlerinde yaşamını yitiren en genç çalışan 14, en yaşlısı ise 78 yaşındaydı. 18 ile 25 yaş arası 217 genç işçi de iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.

Verilerde dikkat çeken bir diğer unsur ise bir yıl boyunca tek bir işçinin dahi meslek hastalığından kaynaklı olarak ölmemesi oldu. Buna göre 2023’te 945 işçinin meslek hastalığına yakalanmasına karşın tek bir işçi ölümü dahi yaşanmadı. Bir yıl içinde meydana gelen iş kazası sayısı ise 681 bin 401 olarak açıklandı. İş kazalarının en çok yaşandığı iller ise şunlar oldu:

İstanbul: 148 bin 59

İzmir: 53 bin 135

Ankara: 46 bin 785

Kocaeli: 44 bin 783

Antalya: 41 bin 680

İKTİDAR ARTIK İNKÂR EDEMEDİ

İSİG Meclisi İstanbul Koordinasyonu Üyesi Gökhan Turan, SGK verilerini BirGün’e değerlendirdi. İSİG Meclisi’nin raporlarını basına yansıyan iş cinayetlerinden derlediğini hatırlatan Turan, “SGK ile meclisimiz verileri arasındaki fark, iktidar eliyle bir şekilde örtbas edilerek basına yansıtılmayan en az 500 iş cinayeti olduğu anlamına gelir” dedi. Turan, AKP’li yetkililerinin geçtiğimiz yıllarda iş cinayetlerine ilişkin yaptıkları yorumları hatırlatarak şunları söyledi: “İktidar cephesi yıllar boyunca ‘Esasında bu kadar iş cinayeti yok, resmi verileri baz alın’ açıklaması yaptılar. Bugün ilk defa SGK’nin açıkladığı veriler bizimkinden de yüksek çıktı. Bu demek oluyor ki artık daha fazla üstünü örtemiyorlar.”

2023 boyunca bir işçinin bile meslek hastalığından ölmediği iddiasını gerçekdışı bulduğunu belirten Turan, “Hastalık tespiti yapmayı öteliyorlar” dedi. Turan, şöyle devam etti: “Yüksekten düşme ve elektrik çarpması… Bunlara ‘önlenmesi kolay’ nedenler bile demek yerinde olmaz. Bunlar direkt önlem alındığı an iş cinayetinin yaşanma ihtimalinin ortadan kalkacağı gerekçeler. Önlemini almak da oldukça basit. Oysa en çok iş cinayeti böyle meydana geldi. Bunun tek gerekçesi amasız fakatsız ihmaldir, başka hiçbir şekilde açıklanamaz.”