Ekranlı Araç Nedir?
Ekranlı araç günlük hayatta sıklıkla kullanılan grafik ya da alfanümerik ekranı olan cihazlar ve ekipmanlar için kullanılan genel terimdir. Bu araçlar uzun yıllardır kullanılmakta olup iş yerlerinde evlerde sıklıkla karşılaştığımız araçlardır. Bunların içine PC’leri, dizüstü bilgisayarları, akıllı telefonları dahil etmek mümkündür. Birçok çalışanın bu ekranlar önünde saatlerini harcadığı göz önüne alınacak olursa, rahat ve sağlıklı bir çalışma alanı yaratmak ve sürdürmek gereklidir. Hemen hemen tüm ofis çalışanlarının ekranlı araçlara erişimi vardır ve bu araçları düzenli olarak kullanırlar. Kullanımı yüksek riskli olmasa da ekranlı araç kullanıcıları kendilerini korumak için dikkatli olmalı ve bazı önemli kullanım uygulamalarını yerine getirmelidir. Çalışanların sağlığını korumak ve işçileri bu konuda bilgilendirmek için iz isg gibi profesyonel kanallardan da destek almaları gerekebilir. Bilinmesi gereken bir diğer konu ise ekranlı araç kullanıcılarının sadece ofiste olmadığıdır. Evinizde çalışıyorsanız ve uzun saatler boyunca ekranlı araçlara bakıyorsanız siz de bir kullanıcısınızdır ve ve sizin de sağlık önlemlerine uymanız gereklidir. “Ekranlı araç kullanımı nelere dikkat etmeliyiz?” araştırmasında yazının devamını okuyabilirsiniz.
Ekranlı Araç Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ekranlı araç kullanılan bir iş ortamında çalışanların iş ortamını daha güvenli hale getirmek için ekranlı araç kullanımında dikkat edilmesi gerekenler aşağıdaki gibi sıralanmıştır:
Kendinizi rahat bir şekilde çalışmaya hazırladığınızdan emin olmak ilk adımdır: Önkollar neredeyse yatay olmalı ve kullanıcının gözleri ekranın üst kısmıyla aynı yükseklikte olmalıdır.
Tüm belgeleri veya diğer ekipmanları yerleştirmek için yeterli çalışma alanı olduğundan emin olun. Bir belge tutucu, garip boyun ve göz hareketlerinden kaçınmaya yardımcı olabilir.
Masanızı dağınıklıktan uzak tutmak çok önemlidir. Çalışma alanınızı düzenlemenizde fayda var. Örneğin, en sık kullandığınız eşyalar size en yakın yerde, daha seyrek kullanılanlar ise daha uzakta saklanmalıdır.
Parlamayı veya parlak yansımaları önlemek için masayı ve ekranı düzenleyin. Ekranın doğrudan pencerelere veya parlak ışıklara bakmaması en iyisidir.
Bacakları hareket ettirmek için masanın altında yeterli boşluk olduğundan emin olun.
Klavyenin önündeki boşluk, yazmadığınız zamanlarda ellerinizi ve bileklerinizi dinlendirmenize yardımcı olabilir. İyi klavye tekniği önemlidir, bunu, tuşlara yumuşak bir şekilde dokunarak ve parmaklarınızı fazla germeden yapabilirsiniz.
Yazarken bileklerinizi düz tutmaya çalışın.
Düz bir bilekle kullanılabilmesi için fareyi kolayca erişilebilecek bir yere yerleştirin.
Ekrandaki karakterlerin net, odaklı olduğundan, titremediğinden veya hareket etmediğinden emin olun. Odadaki aydınlatma koşullarına uyacak şekilde ekrandaki parlaklık ve kontrast kontrollerini ayarlayın. Ekran yüzeyinin temiz olduğundan emin olun.
Yazılımı kurarken, normal rahat bir çalışma pozisyonunda otururken ekranda kolayca okunabilecek kadar büyük bir metin seçin.
Gözlerinizi yormamak ve düzenli molalar vermek için düzenli olarak ekranlarınızdan uzak durmalısınız. Gün boyunca aktif kalmak önemlidir. Çalışmanızı, her saat en az beş dakikanızı ekrandan uzakta fotokopi çekme, arama yapma vb. iş aktiviteleri yapacak şekilde organize etmeniz önerilir.
Ekranlı araçların doğru kullanımına değindikten sonra diğer bir önemli konuya da kısaca değinmekte fayda vardır. Peki ekranlı araç kullanımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi önerilmez?
Fareyi veya herhangi bir ekipmanı çok sıkı tutmaktan kaçının. Klavyeye çok sert bastırmayın.
Bileğinizi garip bir konuma getirmekten veya sert bir kenara yaslamaktan kaçının; yastıklı bir fare altlığı, bası yaralarını önlemeye yardımcı olabilir.
Parlamayı azaltmak için ekran yüzeyinin temiz olduğundan emin olun. Parlaklığı ve kontrastı oda aydınlatmasına göre ayarlayın.
Ekranlı Araçları Yanlış Kullanmaktan Kaynaklanan Rahatsızlıklar
Ekranlı araç kullanımı sırasında yeterli mola olmadan uzun çalışma süreleri, çok fazla tekrarlayan hareketlerden kaynaklanan aşırı kullanım, aşırı iş yükü, titreşim, yaş ve kişiye özgü genel sağlık sorunları fiziksel problemlere neden olan temel faktörlerdendir. Ayrıca hamile kadınlar fiziksel rahatsızlıklara daha fazla eğilimlidirler ve özel olarak dikkat gerektirirler.
Ekran başında uzun süreler hareketsiz kalmak bazı rahatsızlıklara sebep verebilir. Bazı sağlık sorunlarının tam nedenini saptamak her zaman açık olmayabilir, ancak genellikle şu şekilde kategorize edilebilir:
Fiziksel (kas-iskelet sistemi) problemler,
Görsel yorgunluk,
Zihinsel stres.
Fiziksel riskler: Kas-iskelet bozuklukları, sıklıkla tekrarlayan zorlanma yaralanmaları olarak kendini gösterir. Bunlar ilerleyici rahatsızlıklardır ve çoğu durumlarda iş gücünde ve çalışma veriminde önemli kayıplara neden olmaktadırlar. Bu tür rahatsızlıklarda genellikle parmaklarda, ellerde, bileklerde kollarda, dirseklerde, omuzlarda ve boyundaki kas ve tendomlarda tahribatlar meydana gelir ve göz ardı edilirse uzun süreli hasarlara yol açabilir. Bu tür rahatsızlıklar çoğunlukla ekranlı araç kullanımı sırasında yetersiz oluşturulmuş iş ortamlarından kaynaklanır. Oturulan sandalyenin rahatsız olması kötü bir duruşa, kötü duruş da bu tür hastalıklara zemin hazırlar.
Görsel yorgunluk: Ekranlı araçlarla çalışmak gözlerde kalıcı hasara neden olmaz, ancak bu tür çalışmalar görsel olarak zorlayıcı olabilir. Uzun süre ekran başında çalışan kişilerin aklında “ekranlı araç kullanımında gözler kaç saatte bir dinlendirilmeli?” sorusu takılabilir. Uzun süreli ekranlı araç kullanımı gözlerde yorgunluğa, rahatsızlığa, geçici kısa görüşlülüğe ve baş ağrılarına neden olabilir. Ayrıca, daha önce fark etmedikleri görme sorunlarının farkına varılmasını sağlayabilir. Bir işveren, talep edilmesi halinde ekranlı araç kullanan işçiler için ekranlı araç göz muayenesi yaptırtmak ve bunun için ödeme yapmakla yükümlüdür. Ekranlı araç kullanıcılarının belirli aralıklarla düzenli göz muayenelerini yaptırmaları tavsiye olunur.
Zihinsel stres: Kullanıcının hiç konuşmadan, diğer insanlarla iletişime geçmeden sürekli ekranlı araç kullanması, uzun ve mola vermeden kullanım saatleri zaman içinde yılgınlığa ve strese neden olabilir. İş yerindeki hem fiziksel hem de sosyal stres faktörleri işçinin veya kullanıcının işgücü verimini düşürür. Arıca stres kasları ve yumuşak dokuları gerer ve gerilen bu dokuların yaralanma olasılıkları daha yüksektir.
Ekranlı araç kullanımında bilinmesi gereken temel kavramlar ve öneriler dikkate alındığında tüm riskler en aza indirilebilir.
