Alışveriş Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Türkiye’de son yıllarda giderek daha da artan alışveriş merkezleri, kentsel yaşamın en temel parçalarından biri olarak görülmektedir. Son yıllarda özellikle küçük esnafların yerini alışveriş merkezlerinin aldığı bilinmektedir. Hatta alışveriş merkezleri açılışlarının son hızla devam ettiği görülmektedir. Alışveriş merkezlerinde yüzlerce kişinin çalıştığı, yüzlerce kişinin ziyaret ettiği söylenebilmektedir. Bu oranların, toplu yaşam alanları içerisinde yer alması insanların büyük ölçüde etkilenmesine neden olmaktadır. Zira pek çok kişi öğle molasında, hafta sonunda ve resmi tatillerde, alışveriş merkezlerinin yolunu tutmaktadır. Ancak alışveriş merkezlerinde mutlu ve güvenli bir ortamın elde edilmesi önemlidir. Bunun için de özellikle AVM’lerde iş sağlığı ve güvenliği unsuru ön plana çıkmaktadır.
Avm’de iş güvenliği, pek çok kişinin alışveriş yapmak için gittiği yerlerden biri olduğundan önem arz etmektedir. Alışveriş merkezlerindeki geniş alanların kapalı olması, asansörler, yürüyen merdivenler pek çok risk faktörünü de beraberinde getirmektedir. İş güvenliği alışveriş merkezi içerisinde mağazaları da etkilemektedir. Bu yüzden kanunlarla beraber iş merkezi sahiplerine önemli sorumluluklar getirilmiştir.
İş merkezlerindeki kişilerin sayısı, alışveriş merkezindeki iş yeri sayısı gibi kriterler üzerinden risk değerlendirilmeleri yapılmaktadır. Hatta iş sağlığı ve güvenliği kapsamınca acil durum planlaması, toplanma yeri ve iş merkezinin tesis ve tesisatlarında güvenlik açısından bazı adımlar atılmaktadır. Tüm bu işlemlerin usule uygun şekilde yapılması da önemlidir.
AVM’de İş Güvenliğinin Önemi
Ziyaretçi sayısı bir hayli fazla olan alışveriş merkezlerinde iş güvenliği için pek çok riskle karşılaşmanız mümkündür. Bu risklerle karşılaşma durumu olduğundan sürecin dikkatle incelenmesi önem arz eder. Acil durumlarda acil çıkışlarda olması gereken levhalardan personellerin eğitimli olmasına kadar birçok detay öne çıkmaktadır. Diğer yandan alışveriş merkezlerinin bir bütün olarak değerlendirilmesi önemlidir. Döner kapılardan donanımsal olan ekipmanlara kadar hemen hepsi risk olarak görülmektedir. Farklı bir örnek vermek gerekirse de yağışlı havalarda, temizlik sonrasında zeminin kayganlığı konusunda uyarıcı levhalar kullanılmalıdır. Küçük görünen bu adımlar aslında pek çok sorunun ortadan kalkması açısından büyük bir önem arz etmektedir. Bundan ötürü avm güvenlik yönetmeliği ile uyumlu şekilde ilerlenmesi çok daha faydalıdır.
Alışveriş Merkezlerinde İş Güvenliği Adımları
Alışveriş merkezlerinde ziyaretçilerin ve mağaza sahiplerinin güvende olması için dikkat edilmesi gereken bazı detayların olduğu bilinmektedir. Bazı unsurların dikkate alınması şarttır. Bu aşamada önem verilen kısımlardan birisi risk analizidir. Birden fazla işyerinin bir arada olması, risklerin etkilenmesine yol açmaktadır. Hemen her işyerinin kendi içerisindeki risk analizlerini, diğer işyerlerinde de varmış gibi kabul etmelidir. İşyerlerinin kendi içerisinde acil durumlara karşı bir acil eylem planının olması gerekmektedir. Acil durumlara karşı hazırlıklı olmak, sel, deprem ve yangın gibi hallerde hasarın en aza indirilmesini sağlamaktadır. Özellikle alışveriş merkezleri genelinde dikkate alınması gereken hususlardan biridir. Acil eylem planının avm genelince yılda en az bir kez olarak yapılması gerekir.
Alışveriş merkezlerinde iş sağlığı ve güvenliği için iş ekipmanları periyodik kontrolleri yapılmalıdır. Kontrollerin düzenli olarak yapılıyor olması, uygunsuzlukların giderilmesinde önemli bir role sahiptir. Asansörler, yangın dolapları, yürüyen merdivenler, havalandırmalar, elektrik tesisatları ve çok daha fazlası periyodik olarak kontrol edilmesi gerekenler içerisindedir.
Alışveriş merkezlerindeki işyerlerinin aydınlatma, termal konfor gibi hassas konularda ölçümlerin yapılması gerekmektedir. İşyeri çalışanlarının temel iş yeri ve sağlığı eğitimlerinden geçirilmesi beklenmektedir. Ayrıca yapılmakta olan işlere göre ileri eğitimlerin verilmesi söz konusudur. Alışveriş merkezlerinde acil çıkış işaretleri sayıca arttırılmalıdır. Bu sayede işaretlerin ziyaretçiler tarafından görünürlüğü de arttırılmış olmaktadır. Elektrik kesintisi yaşandığı zaman acil aydınlatmalarının devreye girmesi de önemlidir. Buna ek olarak çalışanlar ve ziyaretçiler arasında toplanma alanının ne denli önemli olduğunun benimsenmesi bir gerekliliktir.
Alışveriş merkezi çalışanlarının mesailerinin büyük bir kısmını ayakta geçirdikleri bilinmektedir. Yük taşımaktan, uzun süre ayakta kalmaktan ötürü belirli sağlık sorunlarının yaşanması mümkündür. Depo çalışanlarının mal kabulü sırasında sağlık sorunu yaşamayacak şekilde kaldırma ve taşıma eğitimi almaları gerekmektedir. Bu süreçte çalışanların işe başlamadan önce detaylı sağlık raporunun alınması da faydalı olan kısımlardan birisidir. Böylece çalışanların yaptıkları işe olan uygunluğu ön plana çıkarılmış olmaktadır.
AVM’lerde Sıkça Karşılaşılan Risk faktörleri
Alışveriş merkezlerinde olası riskler arasında döner kapılar yer bulunmaktadır. Giriş kısmında bulunan açılıp kapanana şeffaf kapıların olduğu belirtilmelidir. Bunun için de görsel göstergelerin kullanılması bir hayli önemlidir. Olası önlemlerin alınmamış olmasıysa kaza ve yaralanma gibi riskleri beraberinde getirmektedir. Döner kapılarda ziyaretçilerin uzuvlarının sıkışmasını önlemek amacıyla açıklıkların kapatılması gerekmektedir.
Giriş kısımlarında bulunan X-Ray cihazları tehlike unsurlarından bir diğeridir. Cihazların radyasyon seviyesi ve kalibrasyon değerleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Alınan sonuçlarla beraber radyasyonun insan sağlığı üzerindeki etkileri anlaşılmaktadır. Bu aşamada ziyaretçilerin, güvenlik görevlilerinin sağlığı dikkate alınmalıdır.
Alışveriş merkezlerindeki risk faktörlerinden bir diğeri yürüyen merdivenlerdir. Bebek arabasıyla, tekerlekli sandalyelerle giriş yapan ziyaretçiler için doğru işaretlemeler yapılmalıdır. Çünkü işaretlemelerin yanlış olması, yetersizliği, asansörlerin bulunmasının önüne geçmektedir. Güvenlik önlemleri olmadan, yanlış bir şekilde yürüyen merdivenlerin kullanılması zorunlu hale gelmektedir. Bununla beraber asansörler, yürüyen merdivenler için bakımların düzenli olarak yaptırılması gerekir. Böylece kişinin hayatını kaybetmesine olacak kazaların önüne geçilmesi mümkündür.
Alışveriş merkezlerinde hijyen de dikkate alınması gereken seçeneklerden biridir. Hijyenle ilgili denetimlerin düzenli periyotlarla takip edilmesi beklenir. Bununla birlikte özellikle alışveriş merkezlerinde hijyen denetimlerinin eksiksiz şekilde yapılması gerekir. Böylece zehirlenme gibi istenmeyen durumların önüne geçilir. Alışveriş merkezlerinin güvenli bir tercih olarak görülmesindeki en temel sebeplerden birisi de budur. AVM bünyesinde prestij kaybının yaşanmaması açısından da hijyen ön planda tutulmalıdır.
